ΓΟΝΕΪΚΟ ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ
Η περίοδος των Πανελληνίων είναι ιδιαίτερα πιεστική όχι μόνο για τους υποψηφίους, αλλά και για εμάς, τους γονείς τους . Η καλή επικοινωνία, η αποτελεσματική διαχείριση των συναισθημάτων μας, αλλά και η συνεργασία όλων των μελών της οικογένειας, είναι ο πιο σίγουρος δρόμος για να αντιμετωπίσουμε τη δύσκολη αυτή κατάσταση.
Ως γονείς, σίγουρα θέλουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας. Συμβαίνει όμως καμιά φορά, τα παιδιά μας να μη συμφωνούν και να αντιδρούν σε αυτό που εμείς θεωρούμε καλύτερο για αυτά. Υπάρχουν περιπτώσεις που γονείς και παιδιά διαφωνούν εντελώς για το ποιο θα είναι το αντικείμενο των σπουδών, ακόμη και παραμονές των εξετάσεων. Άλλες φορές πάλι, ακόμη κι αν υπάρχει συμφωνία στο κομμάτι αυτό, συχνή διαφωνία είναι ο τρόπος που ο στόχος αυτός θα πραγματοποιηθεί. Πόσες ώρες διάβασμα δηλαδή χρειάζεται, αν θα επιτρέπονται οι βόλτες και οι έξοδοι με φίλους κτλ. Επιπλέον, λόγω του άγχους που βιώνουν τα παιδιά μας αυτή την περίοδο, συχνά ξεσπούν πάνω μας χωρίς εμφανή λόγο, είναι λυπημένα και αρνούνται να διαβάσουν ή μας ζητούν απεγνωσμένα βοήθεια ρωτώντας μας τι να κάνουν και πώς να ανταποκριθούν στην πίεση που αισθάνονται.
Όλα αυτά, είναι ιδιαίτερα έντονα την περίοδο πριν τις εξετάσεις και ο έλεγχος συχνά χάνεται. Το αποτέλεσμα είναι οι συχνοί καυγάδες και η ένταση/νευρικότητα από όλους στο σπίτι, που μόνο βοηθητική δεν είναι αυτή την περίοδο. Επιπλέον, έντονη είναι και η αγωνία/άγχος των γονιών για το πώς να στηρίξουν τα παιδιά τους με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Στις μέρες μας, το κλίμα αυτό δυσκολεύει ακόμη περισσότερο με τις εξελίξεις στο θέμα του κοροναϊού. Η αναγκαστική απομόνωση, οι δυσκολίες στην επικοινωνία και τις επαφές, οι οικονομικές και επαγγελματικές δυσκολίες, χειροτερεύουν απλά την όλη κατάσταση. Το άγχος, η αγωνία και η αβεβαιότητα για το τι θα απογίνουμε και που θα καταλήξει όλο αυτό είναι στα ύψη. Οι έφηβοι σίγουρα πιέζονται από το ότι έχουν μείνει πίσω στην προετοιμασία τους, τον αναγκαστικό εγκλεισμό και τη στέρηση επαφής με τους φίλους τους. Οι γονείς από την άλλη, πιέζονται επιπλέον με θέματα κυρίως οικονομικά και ανησυχίες γύρω από την υγεία και τη γενικότερη ασφάλειά μας.
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως οι μέρες που διανύουμε δεν είναι εύκολες για κανέναν. Ως ενήλικες και γονείς, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την πίεση που νιώθουμε, και να παραδεχτούμε ότι μπορεί το γενικότερο άγχος μας αυτή την εποχή, να επηρεάζει και τον τρόπο που φερόμαστε/αντιδρούμε στα παιδιά μας που ετοιμάζονται για εξετάσεις.
Από την άλλη, εξίσου προβληματική μπορεί να αποδειχθεί και η υπερπροστασία απέναντι στα παιδιά αυτή την εποχή. Το να αποκλείουμε εντελώς τα παιδιά μας από τις εξελίξεις των ημερών, το να τους κάνουμε όλα τα χατίρια για να μην τα ταράξουμε ή να μην αντιδράμε καθόλου όταν χάνουν τον έλεγχο, μόνο επιπλέον ανασφάλεια θα τους δημιουργήσει!
Στο τέλος της μέρας όμως , παραμένουμε γονείς! Και κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε…
Θυμηθείτε:
Ο βασικός σας στόχος αυτή την περίοδο είναι να υποστηρίξτε συναισθηματικά και να ενθαρρύνετε το παιδί σας σε αυτή τη δύσκολη για όλους σας φάση ζωής.
Αποφύγετε τόσο τον υπερβολικό έλεγχο, όσο και την υπερπροστασία!
TIPS για γονείς
Ακούστε πολύ, μιλήστε λίγο. Στη συγκεκριμένη φάση, τα παιδιά συνήθως χρειάζονται απλά κάποιον να τα ακούσει. Η κριτική και οι συμβουλές μάλλον δε θα βοηθήσουν κανέναν σας τώρα. Δείξτε υπομονή και κατανόηση. Πείτε τη γνώμη σας και συμβουλέψτε μόνο αν σας το ζητήσουν.
Επικυρώστε τα συναισθήματά τους. Εκφράσεις όπως «μα γιατί κάνεις έτσι τώρα?», «γιατί αγχώνεσαι, αφού διάβασες», «είσαι υπερβολικός-ή», ακυρώνουν και υποτιμούν αυτό που τα παιδιά νιώθουν. Εναλλακτικά, επιβεβαιώστε τα, πείτε πως καταλαβαίνετε ότι αυτό που περνούν είναι δύσκολο μα ότι θα περάσει και ότι είστε δίπλα τους για ότι χρειαστούν.
Στην απλή ερώτηση των παιδιών: «μα τι να κάνω?",μιλήστε με ειλικρίνεια. Αν δεν έχετε απάντηση, μια προσέγγιση όπως «Πραγματικά, δεν ξέρω. Είμαι όμως εδώ για’σένα και θα είμαι για όσο χρειαστεί», κατά πάσα πιθανότητα, θα εκτιμηθεί από το παιδί σας.
Εμπιστευτείτε το παιδί σας όσον αφορά το χρόνο που χρειάζεται για να διαβάσει. Το πολύωρο διάβασμα δεν είναι απαραίτητα και ποιοτικό. Σεβαστείτε τους ρυθμούς και τις αντοχές του παιδιού σας. Στην παρούσα φάση, εκείνο ξέρει καλύτερα!
Εξασφαλίστε ένα ήρεμο περιβάλλον την περίοδο της προετοιμασίας των παιδιών για τις εξετάσεις, αποφύγετε τις συγκρούσεις και τη φασαρία και προσπαθήστε να μην προκαλείτε άσκοπους θορύβους την ώρα της μελέτης.
Να είστε ελαστικοί με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας αυτή την περίοδο. Τα παιδιά χρειάζονται την επαφή με τους φίλους τους περισσότερο από ποτέ τώρα!
Μην παραμελείτε τα μικρότερα παιδιά σας αν υπάρχουν! Οι πανελλήνιες ίσως είναι η προτεραιότητα του μεγαλύτερου παιδιού σας, μα όχι και του μικρότερου. Σεβαστείτε τις ανάγκες όλων των παιδιών σας ισότιμα και ζητήστε τη συνεργασία και κατανόηση των μικρότερων παιδιών σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Με τον τρόπο αυτό είναι πιο πιθανό να σεβαστούν κι εκείνα την προσπάθεια του μεγαλύτερου από τα αδέλφια τους και θα συμμετέχουν στο να επικρατεί ένα κλίμα ηρεμίας στο σπίτι.
Υπενθυμίστε στα παιδιά σας παλαιότερες επιτυχίες τους καθώς και τα δυνατά τους σημεία, σε ρεαλιστικά πλαίσια (πχ. Ένα προηγούμενο πτυχίο σε μια ξένη γλώσσα, τη βαθμολογία τους από το σχολείο κτλ).
Υπενθυμίστε καθημερινά στο παιδί σας πως το αγαπάτε και είστε περήφανοι για την προσπάθεια που κάνει, άσχετα από το αποτέλεσμα.
Μην παίρνετε προσωπικά τον εκνευρισμό των παιδιών σας, ακόμη κι αν σας κάνουν προσωπική επίθεση. Κατανοήστε ότι περνούν πολύ δύσκολα και αποφύγετε τους καυγάδες.
Μοιραστείτε μαζί τους τις αγωνίες σας λόγω του κοροναιού, ΜΟΝΟ όταν εκείνα θα μπορούν να σας ακούσουν! Οι καλύτερες στιγμές είναι όταν τα ίδια τα παιδιά μας πλησιάζουν και θέλουν να μιλήσουν.
Ζητήστε την επιείκειά τους για τον εκνευρισμό σας και εξηγείστε ότι η κατάσταση των ημερών σας φοβίζει κι εσάς με αποτέλεσμα να χάνετε πολλές φορές τον έλεγχο.
Επαναφέρετε τα όρια όταν τα παιδιά χάνουν τον έλεγχο των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς τους. Παρέχετε ασφάλεια και όχι υπερπροστασία!
Προετοιμάστε τα παιδιά σας για κάθε ενδεχόμενο, τονίστε πως η αποτυχία είναι μέρος της ζωής, πως δεν υπάρχει κανένας λόγος να νιώθουν ντροπή σε περίπτωση που δεν τα πάνε καλά και να μην ασχολούνται με το τι θα πουν οι άλλοι. Τονίστε ακόμη πως υπάρχουν πάντα εναλλακτικές λύσεις για τις σπουδές και την επαγγελματική σταδιοδρομία.
Διαχωρίστε το άγχος των ημερών λόγω κοροναιού από το άγχος σας για το αν τα παιδιά σας θα τα καταφέρουν και αν προσπαθούν αρκετά. Σκεφτείτε πριν μιλήσετε και αναρωτηθείτε αν ο εκνευρισμός προέρχεται από τη συμπεριφορά των παιδιών σας ή από την αγωνία σας λόγω κορωναιού.
Μοιραστείτε με το σύντροφο σας τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Αν ανήκετε σε μονογονεϊκή οικογένεια, κάντε το ίδιο με άτομα που εμπιστεύεστε και εκτιμάτε. Μοιραστείτε το άγχος, την αγωνία και όλα τα δύσκολα συναισθήματα σας μαζί τους, χωρίς να επιβαρύνετε τα παιδιά σας. Το ότι είστε ενήλικος και έχετε την ευθύνη της υποστήριξης των παιδιών, δε σημαίνει ότι δεν είναι και για εσάς δύσκολο.
Φροντίστε τον εαυτό σας και χρησιμοποιείστε και οι ίδιοι μεθόδους χαλάρωσης όπως διαφραγματική αναπνοή, προοδευτική μυϊκή χαλάρωση (διαθέσιμες στο You Tube) για να μειώσετε το δικό σας άγχος και εκνευρισμό. Μπορείτε να εξασκηθείτε μαζί με τα παιδιά σας.
ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ:
Η περίοδος αυτή είναι δύσκολη για όλα τα μέλη της οικογένειας. Συνεργαστείτε μεταξύ σας, συζητήστε και οργανωθείτε, ώστε να γίνει αυτή η περίοδος όσο το δυνατόν πιο ανώδυνη για όλους.
Η μάχη αυτή ανήκει στα παιδιά σας, όχι σε εσάς! Όσο και αν ταυτίζεστε μαζί τους, εκείνα θα δώσουν εξετάσεις και μάλιστα μόνα τους. Μην τα φορτώνετε με τα δικά σας άγχη και προσδοκίες.
Yποστηρίξτε και ενθαρρύνετε αυτή την περίοδο. Δώστε προτεραιότητα στο παιδί και τις ανάγκες του, ακόμη κι αν χρειαστεί να βάλετε για λίγο πίσω το δικαιολογημένο άγχος σας λόγω του κοροναιού.
Σε περίπτωση αποτυχίας, παραμείνετε κοντά τους, υποστηρίξτε τα, αποδεχτείτε τα με όλα τους τα συναισθήματα, επαινέστε τα για την προσπάθεια τους, δείξτε την περηφάνια σας που είστε γονείς τους, τονίστε πως έχετε πίστη σε αυτά και τις δυνατότητες τους και ενθαρρύνετέ τα να δουν τις εναλλακτικές και δυνατότητες που ανοίγονται από δω και πέρα.
Με την ευκαιρία των πανελληνίων εν καιρώ κοροναϊού, διδάξτε στα παιδιά σας τη σημασία της υπομονής, της επιμονής, της προσήλωσης στο στόχο, αλλά και της ψυχικής ανθεκτικότητας, της ανοχής στο άγχος αλλά και στην ενδεχόμενη αποτυχία, ως αναπόφευκτα στοιχεία της ζωής.
Πλαισιώστε την έννοια της αποτυχίας θετικά, ως ευκαιρία για ανασυγκρότηση, αναθεώρησης προτεραιοτήτων και σημαντικής εμπειρίας που μπορεί να αξιοποιηθεί δημιουργικά για μελλοντικούς στόχους.
Καλή επιτυχία σε όλους μας εύχομαι! Με δύναμη, υπομονή και κατανόηση!
Your Health Psychologist,
ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
American Psychological Association (2018). Stress in America: Generation Z. Stress in America™ Survey.
Austin, E. J., Saklofske, D. H., & Mastoras, S. M. (2010). Emotional intelligence, coping and exam‐related stress in Canadian undergraduate students. Australian Journal of Psychology, 62(1), 42-50.
Fontana Di. (1989), Managing Stress. Guilford: The British Psychological Society and Routledge Ltd
Handley, N. K. (1996). Anxiety: An Existential Perspective. Journal for the Society for Existential Analysis, 7.2
Kennerley H. (2014). Ξεπερνώντας το άγχος – Ένας οδηγός αυτοβοήθειας με γνωστικές –Συμπεριφορικές Τεχνικές, μετάφρ. Γ. Ευσταθίου, Κ. Αγγελ. Αθήνα Πεδίο.
Kierkegaard, S. (1990). Η έννοια της αγωνίας, Αθήνα: Δωδώνη.
PalmerΣ. & Puri Α. (2006). Coping with stress at University. London: Sage.
Rizzolo, D., Zipp, G. P., Stiskal, D., & Simpkins, S. (2009). Stress management strategies for students: The immediate effects of yoga, humor, and reading on stress. Journal of College Teaching & Learning (TLC), 6(8).
Shin, H., Lee, J., Kim, B., & Lee, S. M. (2012). Students’ perceptions of parental bonding styles and their academic burnout. Asia Pacific Education Review, 13(3), 509-517.
Spielberger, C. D., Sarason, I. G., Strelau, J., & Brebner, J. M. (2014). Stress and anxiety. Taylor & Francis.
Tsakiri, V., 2006, Kierkegaard: Anxiety, Repetition and Contemporaneity, New York: Palgrave Macmillan
Yazdani, M., Esmaeilzadeh, M., Pahlavanzadeh, S., & Khaledi, F. (2014). The effect of laughter Yoga on general health among nursing students. Iranian journal of nursing and midwifery research, 19(1), 36.
Comments